فعالیت صفحه 75 برای هر یک از کلمات پررنگ دراین متن یک تعریف ارائه کنید.

 سنگواره: بقایای حفظ شده یا معدنی شده جانداران یا اثرات به جای مانده از جانداران قدیمی را سنگواره می گویند.

آثار سنگواره ای: هر نوع اثری از جانداران گذشته که اطلاعاتی درباره ی تاریخ گذشته حیات ارائه می دهد. آثار سنگواره ای نامیده می شود.

جدول زمانی: جدولی است که در آن تغییرات گذشته زمین و حیات به طور پیوسته و در طول دوره های گذشته نمایش داده می شود.

 خودآزمایی صفحه 77 (جواب سوال 1):

 اوزون برای محافظت از جانداران نخستین زمین در برابر اشعه ماورا بنفش خورشید ضروری است پس پرتوهای فرابنفش آثار حیات را از بین می بردند. زیرا این پرتوها پر انرژی بوده و مولکول های زیستی را تجزیه می کنند وجود لایه های اوزون که قسمت اعظم پرتو فرابنفش خورشیدی را می گیرد و مانع گذشتن آن از جو فوقانی می شود و به ترتیب امکان پیدایش و حفظ حیات در خشکی ها را فراهم نمود.

 خودآزمایی صفحه 77 (جواب سوال 2):

گیاهان و قارچ ها (جلبک ها).

 خودآزمایی صفحه 77 (جواب سوال 3):

بندپایان مانند عقرب و حشرات (سنجاقک ها).

 خودآزمایی صفحه 77 (جواب سوال 4):

 اولین مهره داران ساکن خشکی دوزیستان بودند که دارای کیسه هوایی مرطوب (شش) و اندام حرکتی (اسکلت داخلی) و پوست برهنه بودند و در آب تخم گذاری می کردند چون هنوز تخم پوسته حفاظتی نداشت.

 خودآزمایی صفحه 77 (جواب سوال 5):

 زیرا قبل از آن پرتو فرابنفش سبب از بین رفتن آثار حیاتی در خشکی می شد. سیانوباکتریها با عمل فتوسنتز مقدار زیادی اکسیژن تولید کردند و به این ترتیب لایه اوزون تشکیل شد پس سیانوباکتریها باعث تشکیل و آزاد شدن گاز اکسیژن به جو شدند. قسمتی از این گاز اکسیژن باعث تشکیل لایه اوزون شد که باعث محافظت از جانداران در برابر اشعه مضر ماورابنفش شد یعنی ورود جانداران به خشکی فقط پس از تشکیل لایه اوزون ممکن شد.

خشکی می شد. سیانوباکتریها با عمل فتوسنتز مقدار زیادی اکسیژن تولید کردند و به این ترتیب لایه اوزون تشکیل شد پس سیانوباکتریها باعث تشکیل و آزاد شدن گاز اکسیژن به جو شدند. قسمتی از این گاز اکسیژن باعث تشکیل لایه اوزون شد که باعث محافظت از جانداران در برابر اشعه مضر ماورابنفش شد یعنی ورود جانداران به خشکی فقط پس از تشکیل لایه اوزون ممکن شد.

 خودآزمایی صفحه 90 (جواب سوال 1):

الف) در آمریکای جنوبی سنگواره هایی از نوعی جانور آرمادیلو (شبیه گورکن) یافت که این جانوران سنگواره شده، بسیار شبیه دیگر بودند ولی با نمونه های زنده آرمادیلو تفاوت دارند.

ب) وی مشاهده کرد که گیاهان جزایر گالاپاگوس و سواحل نزدیک آمریکای جنوبی بسیار شبیه به هم هستند.

 خودآزمایی صفحه 90 (جواب سوال 2):

 افرادی که ویژگی های فیزیکی ور فتاری سازگارتری با شرایط محیطی داشتند، شانس بقا و زادآوری بیشتری خواهند داشت از این رو به تدریج فراوانی این ویژگی ها بیشتر شده و در نهایت، چهره ی جمعیت تغییر می کند و یا افرادی که دارای سازش های بیشتری متناسب با محیط خود هستند نسبت به جانداران فاقد این سازش ها، احتمال بیشتری برای بقاء و تولید مثل دارند. از آن جایی که با گذشت زمان افراد بیشتری دارای صفات سازشی خواهند بود جمعیت تغییر خواهد کرد.

 خودآزمایی صفحه 90 (جواب سوال 3):

 ژن ها مسئول بروز صفات هستند، برخی شکل های یک صفت در برخی جمعیت ها متداول تر هستند، زیرا افراد بیشتری از جمعیت، الل های آن شکل را دارا هستند، به عبارت دیگر انتخاب طبیعی سبب می شود فراوانی برخی ال ها افزایش یا کاهش پیدا کند و یا در افرادی که از نظر ژنتیکی متفاوت هستند، این گوناگونی باعث می شود که برخی افراد نسبت به افراد دیگر جمعیت فرزندان بیشتری ایجاد کنند. باگذشت زمان، به منظور انعکاس بقای افراد دارای سودمندترین صفات قابل توارث، جمعیت تکامل پیدا خواهد کرد.

 خودآزمایی صفحه 90 (جواب سوال 4):

نظریه، همان فرضیه ای است که از بوته ی آزمایش های متعدد، پیروز بیرون آمده است. شواهد قوی و کافی سبب شده است که حتی برخی افراد، تغییر گونه ها را به عنوان یک اصل معرفی می کنند. نظریه تغییر گونه ها توسط بسیاری از شواهد علمی حمایت می شود.

 خودآزمایی صفحه 90 (جواب سوال 5):

 در یک محیط خاص انتخاب طبیعی منجر به بهبود بقا و تولید مثل افرادی از جمعیت می شود که سازگاری بهتری با محیط دارند. با تغییر جمعیت در پاسخ به این فشارها، ترکیب گونه ها به عنوان یک کل تغییر خواهد کرد. چنین تغییراتی در طول زمان تکامل نامیده می شود و یا به طور کلی گوناگونی ویژگی های افراد یک گونه در محیط های متفاوت نشان می دهد که محیط در ایجاد این تفاوت ها نقش دارد. در ارتباط با اثر محیط دو نظر وجود دارد:

الف) محیط سبب ایجاد صفات جدید می شود.

ب) محیط از بین صفات قبلی، سازگار را انتخاب می کند که راه ب منطقی تر است و با شواهدی تأیید می شود به طوری که جهش و نوترکیبی سبب ایجاد گوناگونی فنوتیپی می شود و محیط با فرایند انتخاب طبیعی، صفات سازگار را انتخاب می کند.

 فعالیت صفحه 93:

 لطفاً از دبیر زمین شناسی سوال کنید و جوابتان را در کلاس زیست مطرح کنید.

 خودآزمایی صفحه 100 (جواب سوال 1):

پاسخ ها متفاوت خواهد بود. بقایای سنگواره شده جانداران از سنگواره جانداران زنده امروزی متفاوت است اما ثبت سنگواره ای حاکی از تغییر شکل جانداران است که قابل جستجو در طول زمان به سمت عقب و جلو می باشد. و یا به طور کلی سنگواره هایی که آثار حیات گذشته را دارند، بر اساس زمان تشکیل (از روش عمرسنجی) به دنبال هم ردیف می کنیم مشاهده می شود یک فرایند تغییر تدریجی و پیوسته در توالی سنگواره ها وجود دارد.

 خودآزمایی صفحه 100 (جواب سوال 2):

پروتئین ها با کنترل ژن ها، ساخته می شوند. جهش در توالی

ژن ها سبب تغییر در توالی آمینواسیدی پروتئین ها می شود. مقایسه توالی آمینواسیدی یک پروتئین در انواع جانداران، نکات زیر را در رابطه با آن ها روشن می کند.

1.       زمانی که گونه ی مزبور از نیای خود مشتق شده است.

2.       میزان قرابت و خویشاوندی گونه های مختلف

3.       یافتن نیای مشترک جانداران مختلف.

پس جانداران همانند، دارای ژن های یکسان هستند. از آن جایی که توالی آمینواسیدی به طریق ژنتیکی تعیین می شوند. تغییر در این توالی، تفاوت دو جاندار را نشان می دهد، اما اگر جانداران در اکثر ژن ها مشترک باشند، فرض این مطلب منطقی است که آن ها دارای یک نیای مشترک هستند و از این رو تکامل به وقوع پیوسته است و یا به طور کلی پروتئین ها باکنترل ژن ها ساخته می شوند. پس جهش در توالی نوکلئوتیدی ژن ها سبب تغییر در توالی آمینواسیدی پروتئین ها می شود.

 خودآزمایی صفحه 100 (جواب سوال 3):

 بررسی آناتومی (کالبد شناسی) انواع مهره داران نشان می دهد که طرح اساسی بسیاری از ساختارهای آنها یکسان است ولی برخی اندامها به تدریج تحلیل رفته یا کوچک شده اند، شباهت ساختارهای مزبور نشان دهنده ی خویشاوندی آن ها و تحلیل رفتن اجزاء نشان دهنده تغییر تدریجی جانداران است. پس شباهت های تشریحی گونه های زنده از قبیل استفاده از استخوان های مشابه حتی با وظایف مشابه، نشان می دهد که این گونه ها از یک نیای مشترک ایجاد شده اند.

 خودآزمایی صفحه 100 (جواب سوال 4):

 در مدل تغییر تدریجی جمعیت ها و گونه ها دائماً در حال تغییر هستند و تغییرا پیوسته انباشته شده و سبب گونه زایی می شوند ولی در مدل تعادل نقطه ای، گونه ای به مدت طولانی با محیط خود سازگاری خوب داشته و تغییر نکرده است یعنی تغییر پیوسته نمی باشد، در ضمن تغییرات شدید محیطی سبب تغییرات ناگهانی شده است. پس بر اساس مدل تعادل نقطه ای، تکامل به صورت ناگهانی و در پاسخ به فشارهای شدید انجام می شود ولی بر طبق مدل تکامل تدریجی، گونه ها در طول مدت زمان طولانی ایجاد می شوند.

 فعالیت صفحه 105:

مدت آزمایش: 20 دقیقه، نمودار ارائه شده در صفحه 105، یک نمودار منتشر و پراکنده است و نقاط مربوط به اطلاعات توسط خط به یکدیگر وصل نمی شوند چنین نمودارهایی، توزیع و الگوی اطلاعات را نشان می دهد یک مارمولک اولیه بوده، به جزایر محتلف رفته جزیره شماره 1 و جزیره شماره 2 و جزیره ی شماره 3 و جزیره شماره 4 و ...

 فعالیت صفحه 105 (جواب سوال 1):

 متوسط طول اندام عقبی هر جمعیت نسبت به جمعیت اولیه، در پاسخ به تفاوت در متوسط قطر تنه ی گیاه، در جزایر متفاوت تغیر می کند پس به دلیل متفاوت بودن شرایط محیطی مثلاً قطر ساقه های گیاهان، چونه تنه ی درختان قطرش کمتر است پس اندام عقبی پا کوتاهتر است چون جمعیت های اولیه، دست و پاهایشان بزرگ بوده است (طول اندام عقبی متناسب با قطر تنه ی درختان تغییر می کند) طبق نظریه ی لامارک، حرف نمی زنیم می گوییم به تدریج اندام عقبی (پا) متناسب با تنه درخت که قطرش کم شده، کوتاه تر شده است. (قطر کمتر اندام عقبی کوتاهتر)

 فعالیت صفحه 105 (جواب سوال 2):

جمعیت باید برای داشتن اندام های عقبی را متوسط طول بیشتر، تکامل یابد پس طول اندام عقبی افراد جمعیت، در طول زمان بیشتر خواهد شد یعنی دست و پاها درازتر (بلندتر) می شود تا به قطر درخت برسد پس طول اندام عقبی، متناسب با قطر تنه ی درختان در آن جزیره تکامل پیدا می کند.

 فعالیت صفحه 105 (جواب سوال 3):

 بله چون آزمایش نشان می دهد که نشان ویژگی های جمعیت می تواند در پاسخ به فشارهای محیطی در طول زمان تغییر کند و چون مشاهده می شود که در هر جزیره انواعی مارمولکهایی که دارای طول اندام حرکتی متناسب با محیط بوده، حفظ و انتخاب شده یعنی در واقع انتخاب طبیعی بر اساس شرایط محیطی، گونه ها را انتخاب می کند مثلاً هر وقت درختها قطور شدند، اندام های عقبی یا پاها بلندتر نیز شدند.

 فعالیت صفحه 107 :

 به پرنده ایی که با کاغذ می سازند پرنده اُریگامی می گویند.

حال بال پرنده را دستکاری کنید میانگین پرواز والدین، 5/1 متر است.

* سکه را بالا بیندازید  اگر خط آمد   قسمت فاصله از بال جلو پرنده را تغییر دهید.

* تاس را بیندازید اگر تاس عدد 3 آمد  محیط بال جلو را به اندازه ی 2 سانتی متر زیاد کنید (ضخامت اینجا در نظر نگیرید)

حالا پرنده را چند بار پرتاب می کنیم .ممکن است میانگین پرواز یک متر باشد، سری بعد سکه را بالا بیندازید  اگر شیر آمد  قسمت فاصله از بال عقب را تغییر دهید و مثلاً تاس عدد 5 آمده پهنای بال را یک سانتی متر زیاد کنید.

کلمات پر رنگ این فعالیت تعریف می شود:

 انتخاب طبیعی: فرآیندی که توسط آن جمعیت ها در پاسخ به محیط تغییر می کند و در نتیجه افرادی که سازش بهتری با محیط داشته باشند، زاده های بیشتری تولید می کنند.

ژنوتیپ: مجموعه الل های یک ژن در هر فرد را ژنوتیپ می گویند و یا ساختار ژنتیکی یک جاندار که توسط جفت الل های آن مشخص می شود.

صفات: کل خصوصیات یک جاندار را می گویند که نشان دهنده ی ویژگی های متمایز کننده است. هدف از این مدل، مدل سازی انتخاب طبیعی است یعنی با استفاده از یک پرنده ی کاغذی، مدل انتخاب صفت مطلوب در نسل جدید را تهیه خواهید کرد.

مدت زمان آزمایش: 50 دقیقه،

 نکات قابل ذکر: شما زادگیری چند نسل از پرندگان را تقلید خواهید کرد و اثر انواع فنوتیپ ها بر موفقیت تکاملی این جانوارن را مشاهده خواهید نمود. طبیعت تصادفی جهشها را می توان، با تغییر تصادفی موقعیت قدامی (جلویی) و خلفی (عقبی) و محیط بال پرنده نشان داد. هر گروه از دانش پژوهان، نیازمند یک ورقه مقوای کاغذی، یک متر نواری و یک خط کش، یک قیچی و یک نی نوشابه، و یک چسب نواری و یک عدد سکه و یک عدد تاس هستند.

 جواب سوال 3 (فعالیت صفحه 107):

پاسخ ها، متفاوت خواهند بود، برای مثال، آیا اثر انتخاب طبیعی تنها در چند نسل مشخص خواهد بود؟

 صفحه 109 (جواب سوال 1):

 تفسیر نتایج: اگر پرندگانی که در پرواز بهترین هستند به عنوان تنها والدین نسل بعد انتخاب شوند، پاسخ اکثر دانش پژوهان آری خواهد بود.

 صفحه 109 (جواب سوال 2):

استنتاج نتایج: این آزمایش نشان می دهد که چگونه جمعیت های جدا شده در طی چند نسل می توانند تغییرات چشمگیری را متحمل شوند. بنابراین این آزمایش نشان می دهد که چگونه جمعیت های جدا شده به نقطه ای می رسند که به گونه های مختلف  تبدیل می شوند (به عنوان مثال وضعیت سهره های جزایر گالاپاگوس).

 خودآزمایی صفحه 109 (جواب سوال 1):

 آلوده شدن هوا سبب از بین رفتن گلسنگ های روشن شده آلودگی هوا و از بین رفتن گلسنگ ها، سبب تیره شدن سطح درختان گردید. از این رو پروان های تیره که قبلاً از فراوانی اندکی برخوردار بودند، به دلیل کسب توانایی استتار از شکار شدن توسط پرندگان، مصون مانده و به تدریج فراوان شدند ولی تیره شدن محیط، توانایی استتار پروانه های روشن را از بین برد و آن ها به راحتی شکار شدند به این ترتیب فراوانی آنها کاهش یافت.

 خودآزمایی صفحه 109 (جواب سوال 2):

 در مطالعه گرافت ها، نوع و اندازه ی دانه در انتخاب نوع منقار موثر بود. در سال های پر باران، دانه های ریز و نرم فراوان بودند و تغذیه از آنها آسانتر بود. از این رو در این سال ها، تغذیه از دانه های ریز مطلوب بوده و منقار کوچک، ویزگی مناسبی بود ولی در سالهای خشک، دانه های ریز کمترند ولی دانه های بزرگ و درشت و سفت بیشترند از این رو در این شرایط منقارهای بزرگ و حجیم مطلوب بوده و موفقیت بیشتری در تغذیه و تولید مثل داشتند پس با توجه به ویژگی های مطلوبشان در سال خشکسالی انتخاب می شدند.

 خودآزمایی صفحه 109 (جواب سوال 3):

اگر لاک، آزمایش خود را در زمان درازی یا طولانی مدت، انجام می داد تفاوت شرایط محیطی سبب می شد نتیجه ی آزمایش متفاوت با نتیجه ی آزمایش لاک باشد، با توجه به نتیجه گیری زود هنگام لاک، می توان گفت که رخداد تکامل به زمانی بسیار طولانی نیازمند است.

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 1):

الف) خزانه ژنی: به مجموع ژن های موجود در سلول های زایشی هر جمعیت، خزانه ژنی می گویند.

ب) شایستگی تکاملی: کمیتی است که سهم نسبی هر فرد را در تشکیل خزانه ژنی نسل بعد نشان می دهد.

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 2):

در جمعیت های بزرگ که در آن ها آمیزش ها به صورت تصادفی صورت گیرد الل های غالب نسبت به مغلوب و نسبت فراوانی افراد خالص به ناخالص در نسل های پی در پی ثابت است و تغییر نمی کند به این امر، اصل هاردی- واینبرگ می گویند و بین فراوانی الل ها و ژنوتیپ ها، رابطه ی زیر برقرار است:

 P+q= 1           ,           (p+q)2= p2 + 2pq + q2 =1

 F (A) = P       فراوانی الل غالب       ,    F(AA) = P2

 F(a) = q       فراوانی الل مغلوب            ,     F (Aa) = 2pq

                                                                                                                                                                              F (aa)= q2                      

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 3):

 جواب، 5 مورد صفحه 115 را حفظ کنید.

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 4):

زیرا اگر سایر نیروهای عمل کننده دخالت نداشته باشد، مدتی طولانی لازم است تا تغییر قابل توجهی در فراوانی ها رخ بدهد.

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 5):

 انتخاب همسر در جامعه ی انسانی وابسته به علاقه ی افراد است و دراین ایجاد علاقه تعدادی ویژگی های مطلوب وجود دارند. پس آمیزش های تصادفی وجود ندارد و این موضوع دائماً فراوانی آللی جامعه را در ارتباط با ژن های خاص تغییر می دهد.

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 6):

 چون جدا شدن یک تعداد اندک از یک گروه بزرگ، اثر چندانی در فراوانی اللی ندارد ولی در جمعیت های کوچک، جدا کردن یا حذف تعدادی از افراد، سبب تغییر شدید فراوانی اللی می شود.

 خودآزمایی صفحه 124 (جواب سوال 7):

 صفحه 117 کتاب زیست شناسی از 2- شارش ژن تا صفحه بعد عمل می کند (حفظ کنید)

 خودآزمایی صفحه 131 (جواب سوال 1):

انسان برای رسیدن به ویژگی های مطلوب در گیاهان و جانوران در هر نسل اقدام به انتخاب زاده هایی با ویژگی مطلوب خود می کند به عنوان مثال در هر نسل، دام هایی را که شیر بیشتر تولید می کنند، انتخاب می کنند و در هر نسل به تدریج میزان شیردهی افزایش می یابد.

 خودآزمایی صفحه 131 (جواب سوال 2):

 صفحه 127 از 2- انتخاب پایدار کننده در محیط پایدار روی می دهد تا صفحه 128 را حفظ کنید.

 خودآزمایی صفحه 131 (جواب سوال 3):

 صفحه 129، از حلزون هایی که در علفزار زندگی می کنند تا کاهش یابد.

 خودآزمایی صفحه 139 (جواب سوال 1):

1.       جهش

2.       تولید مثل جنسی

3.       شارش ژنی

4.       انتخاب گسلنده

 خودآزمایی صفحه 139 (جواب سوال 2):

 در بیماری کم خونی داسی شکل، چنانچه افراد ناخالص و سالم HbA HbS در مناطق مالاریاخیز باشند، شایستگی تکاملی بالایی دارند و در برابر مالاریا مقاوم هستند در حالی که افراد سالم با ژنوتیپ HbA HbA (خالص) در مناطق مالاریاخیز، در اثر ابتلا به مالاریا می میرند.

 خودآزمایی صفحه 139 (جواب سوال 3):

اگر تعداد پروانه های مقلد بیشتر شود به تدریج احتمال اینکه

پرنده ی شکارچی در اولین برخورد، یک پروانه مقلد غیر رسمی را بخوردند، بیشتر می شود

از این رو بیشتر تشویق می شود تا آن ها را شکار کند یعنی فراوانی زیاد سبب کاهش شایستگی می شود ولی اگر فراوانی پروانه ها، کم شود احتمال اینکه در شکار اول پروانه های سمی شکار شوند، بیشتر می شود و پرنده را به سمت شکار انواع غیر مقلد متمایل می کند.

 خودآزمایی صفحه 139 (جواب سوال 4):

 نوعی از انتخاب طبیعی که سبب حفظ تنوع در جمعیت ها می شود.

 خودآزمایی صفحه 151 (جواب سوال 1):

به مجموعه جاندارانی که می توانند در طبیعت با هم آمیزش کنند و زاده های زیستا و زایا به وجود آورند ولی نمی توانند با گونه های دیگر آمیزش موفقیت آمیز داشته باشند بر اساس این تعریف در بین دو گونه مجزا، شارش ژنی پایداری وجود ندارد.

 خودآزمایی صفحه 151 (جواب سوال 2):

1.       جدایی بوم شناختی (زیستگاهی)

2.       جدایی رفتاری

3.       جدایی زمانی

4.       جدایی مکانیکی

5.       جدایی گامتی

6.       نازایی دو رگه

7.       نازیستایی دورگه

8.       ناپایداری دودمان دورگه

 خودآزمایی صفحه 151 (جواب سوال 3):

مکانیسم های پیش زیگوتی: جدایی بوم شناختی (زیستگاهی)- جدایی رفتاری- جدایی زمانی- جدایی مکانیکی- جدایی گامتی

مکانیسم های پس زیگوتی: نازیستایی دورگه- نازایی دورگه- ناپایداری دودمان دورگه

 خودآزمایی صفحه 151 (جواب سوال 4):

در گونه زایی دگر میهنی، وجود مانع جغرافیایی سبب توقف شارش ژنی شده و به تدریج منجر به انباشتگی تفاوت ها و گونه زایی می شود، ولی در گونه زایی هم میهنی، عوامل دیگری سبب توقف شارش ژنی شده و دوگونه در یک محل به وجود می آیند.

 تعاریف کلمات پر رنگ صفحه 151 (فعالیت صفحه 151) را حفظ کنید.

 ادامه فعالیت صفحه 151 (سوال 5 صفحه 153):

 در جمعیتی مشابه این جمعیت که در آن انتخاب گسلنده عمل کرده است، فراوانی میانگین بسیار کم است و مدها با میانگین تفاوت زیادی دارند، از این رو میانگین به تنهایی بیانگر ویژگی های جمعیت نمی باشد.

 صفحه 153 (جواب سوال 6):

انتخاب جهت دار.

 تحقیق بیشتر صفحه 153 (جواب سوال 1):

 انتخاب طبیعی سبب می شود، انواع حساس به آنتی بیوتیک از بین بروند و انواع مقاوم به آنتی بیوتیک که از قبل وجود داشتند یا در اثر جهش های ژنی حاصل شده اند، حفظ و گسترش یابند.

تحقیق بیشتر صفحه 153 (جواب سوال 2): آن ها همیشه گیاه ها و دام های دارای صفات مطلوب را انتخاب و نسل بعدی را از این انواع به وجود می آورند، به بیانی دیگر شانس تولید مثلی انواع مطلوب را افزایش می دادند.